Założona w 1914 roku Cumann na mBan (czyt. cu-mann na mahn) początkowo składała się z sufrażystek, działaczek związkowych i socjalistek, które uważały, że składające się wyłącznie z mężczyzn oddziały Ochotników Narodowych w istocie ograniczają ich prawa. U jej podstaw leżała potrzeba szybkich przemian społecznych, przyznania praw kobietom oraz zapewnienie Irlandii prawa do utworzenia Republiki – w razie potrzeby przy użyciu siły zbrojnej.

Jeszcze przed „Powstaniem Wielkanocnym” w 1916 r. Cumann na mBan oficjalnie stała się siłą paramilitarną obok Irlandzkich Ochotników i Irlandzkiej Armii Obywatelskiej. W rzeczywistości, w dniu wybuchu powstania, czołowe członkinie Cumann na mBan, uzbrojone w rewolwery, były zaangażowane w szturm na Pocztę Główną i sianie rebelii w całym Dublinie, czym pomogły wzniecić irlandzką rewolucję.

Miałam zaszczyt rozmawiać z doktor Hélène O’Keefe, piszącą właśnie pracę naukową z zakresu historii Irlandii, która zaprowadziła mnie do najlepszego źródła historycznego: The Irish Military Service Pensions Collection.

Znalazłam tam spisane drobnym ręcznym pismem na pożółkłym już papierze relacje z pierwszej ręki o kobietach z West Cork, które ryzykowały życie, aby wesprzeć irlandzką wojnę o niepodległość przeciwko Brytyjczykom. To, czego się dopowiedziałam bezpośrednio zainspirowało postacie Nuali i Hannah Murphy, a także inne odważne postacie kobiece w tych partiach „Zaginionej siostry”, które dzieją się w 1920 roku. Ellie Sheehy z West Cork była jedną z tych odważnych kobiet i została krótko wspomniana na kartach „Zaginionej siostry”. Lektura dotyczącego jej sprawozdania pozwala zobaczyć, jak ogromny był zakres jej niestrudzonej pracy:

„Niedaleko jej domu, jakieś trzy pola dalej, był skład broni… pudełko bomb i pudełko amunicji. […] Przywiozła je do domu po przejściu wojska… Pomogła wyposażyć odział liczący około 40 mężczyzn”.

Poprzez postacie Nuali i Hannah mogłam pokazać na czym polegały działania prowadzone przez Cumann na mBan. Oprócz przenoszenia tajnych wiadomości, szpiegowania, ukrywania broni i zapewniania schronienia, opiekowały się oraz dostarczały prowiant i odzież wolontariuszom.